12 września 1940 i 1941 roku wyruszyły do KL Ravensbrück dwa sondertransporty kobiet z przejściowego więzienia tarnowskiego. W pierwszym (1940) było 59 kobiet, w drugim 119 (127 wg „Harcerki z Ravensbrück” Anny Kwiatkowskiej-Biedy). Pochodziły z Tarnowa i z innych rejonów Polski.
Dzisiaj jest 81 i 80 rocznica tych transportów. Jest piękny, wrześniowy dzień, słoneczny, ciepły z błękitnym niebem, zapachem opadłych liści, kolorami jesiennych kwiatów. Jak było wtedy? Co czuły więźniarki wyprowadzone z ciasnych więziennych cel, pędzone ulicami Tarnowa na dworzec kolejowy. Czy przeczuwały co ich czeka, dokąd jadą w bydlęcych wagonach?
„…najpierw cieszą się pachnącym jesienią powietrzem. Później orientują się, ze jest ich dużo, bardzo dużo […] Jesienią 1941 roku stłoczonym w bydlęcych wagonach kobietom wydawało się, że od tarnowskiego więzienia nic gorszego być nie może. […] Wiozą nas pociągiem. Cieszę się niezmiernie widokiem krajobrazu z kolorowymi o tej porze drzewami, cieszę się drgającym ruchem pociągu, cieszyłam się niezmiernie, że jadąc pociągiem, widzę drzewa, pole, lasy, kwiaty, zwierzątka, chaty, w ogóle wolną przestrzeń…” (fragmenty z książki „Harcerki z Ravensbrück” Anny Kwiatkowskiej-Biedy).
W drugim sondertransporcie była moja mama Jadwiga Kuta i wiele jej koleżanek, były Józefa Kantor, Zofia Rysiówna…
Pamiętamy i przekazujemy wiedzę o KL Ravensbrück następnym pokoleniom – Echo Ich głosów nie zamilknie…
Życiorysy, świadectwa więźniarek z transportów tarnowskich:
http://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2021/09/12/zofia-rysiowna-1920-2003/
http://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/category/swiadectwa-wiezniarek-z-tarnowa/
http://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2020/06/05/jolanta-krzyzanowska-bienkowska-1922-1988/
http://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2017/05/13/jadwiga-kuta/
—————
September is a month of remembrance of KL Ravensbruck prisoners – subsequent anniversaries in 2021
On September 12, 1940 and 1941, two Sondertransports of women from the Tarnów temporary prison were transported to KL Ravensbrück. In the first one (1940) there were 59 women, in the second 119 (127 according to Anna Kwiatkowska-Bieda’s „Harcerki z Ravensbrück”). They came from Tarnów and other parts of Poland. Today is the 81st and 80th anniversary of these Sondertransports. It is a beautiful September day, sunny, warm with a blue sky, the smell of fallen leaves, the colors of autumn flowers. How was in Saeptember 1940 and 1941? What prisoners felt out of prison small cells going along the streets of Tarnów to the railway station? Did they aware what awaits them, where are they going in the cattle cars?
“… First they enjoy the fragrant air of autumn. Later they realize that there are many, many […] In the fall of 1941, the women crammed into cattle wagons thought that nothing could be worse than the Tarnów prison. […] They take us by train. I enjoy the view of the landscape with the trees colorful at this time, I enjoy the vibrating movement of the train, I was delighted to see trees, fields, forests, flowers, animals, huts, and the free space at all “… (excerpts from the book” Scouts from Ravensbrück ”by Anna Kwiatkowska-Bieda).
In the second sondertransport, there was my mother Jadwiga Kuta and many of her friends, there were Józefa Kantor, Zofia Rysiówna …
We remember and pass the knowledge about KL Ravensbrück to the next generations – the echo of their voices will not be silent …
Biographies, testimonies of female prisoners from Tarnów transports:
http://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2021/09/12/zofia-rysiowna-1920-2003/
http://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/category/swiadectwa-wiezniarek-z-tarnowa/
http://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2020/06/05/jolanta-krzyzanowska-bienkowska-1922-1988/
http://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2017/05/13/jadwiga-kuta/
Elzbieta Kuta
FOTO: MAHN- UND GEDENKSTÄTTE RAVENSBRÜCK/STIFTUNG BRANDENBURGISCHE GEDENKSTÄTTEN