Kategoria: Świadectwa

Ta historia nie zaczyna się w muzeum ani na kartach podręczników. Zaczyna się w maju 2025 roku, kiedy troje ludzi – Bronisława, jej córka Małgorzata i syn Tomek – stanęli w miejscu kaźni. W Ravensbrück. Po dziesięcioleciach. W milczeniu. Z sercem pełnym wspomnień, które nigdy nie wybrzmiały do końca. Z wdzięcznością, która przyszła z czasem. Z miłością, która przetrwała nawet śmierć.

Władysława Piwińska – ich ciocia, ich krewna, ich duch – była więźniarką obozu koncentracyjnego Ravensbrück. Została aresztowana we wsi Czartowiec, gdzie mieszkała z mężem, Leonardem. Byli skromni, ale silni. Kochali Polskę. Pomagali, jak mogli. Płacili najwyższą cenę.

Czytaj dalej „Władysława Piwińska – w cieniu historii, w świetle pamięci”

Sofia Bugno (z domu: Zofia Szaj)

numer obozowy: 73846

Odkrywanie zapomnianych, bądź nie wypowiedzianych/opowiedzianych, skrywanych  wojennych historii. „Jak powiedziała pewna polska dziewczyna, fajnie byłoby nie mieć żadnej historii. Ale od przeszłości, od tego, co się kiedyś wydarzyło, nie da się uciec, bez względu na to, jak bardzo się marzy i buduje dla przyszłości. Jan Olof Olsson

 

Czytaj dalej „Wojenne losy splecione po wojnie – historia Sofii i Wery”

Więźniarka KL Ravensbrück (1944-1945, nr obozowy  47663), harcerka, w obozie należała do tajnej drużyny harcerskiej „Mury”, po wojnie aktywnie działała w harcerstwie. Odważna dziewczyna, działająca w konspiracji przeciw okupantowi niemieckiemu od wczesnej młodości, po wojnie oddana harcerstwu, niosąca pomoc byłym więźniarkom, obozowym koleżankom, wspaniała Matka, Babcia, osoba o niezwykłej wrażliwości, dobroci i uczynności. Echo Jej głosu nie zamilknie.

Czytaj dalej „Józefa Anna Marszałek-Strusiowa, pseudonim „Szarotka”, „Hanka” 1923-1991”

„Wspomnienia te kreśliłam po przybyciu z Ravensbrück do Szwecji, w różnych od­stępach czasu. Przywiozłam je do kraju z za­miarem dokończenia, lecz nasze nowe życie, budowane od podstaw w czterech pustych ścianach ocalałego domu, nie zostawiało cza­su na zajęcie się tą sprawą i zapisane kartki leżały latami w walizce ze szkolnymi ze­szytami dzieci. […]

Mijały lata, dzieci rosły, Jacek z wolna zapominał o złym okresie dzieciństwa. Czytaj dalej „„Jacek w Ravensbrück””

Dwa imiona, które otrzymała na chrzcie – Zofia Dobrochna, czyli mądra i dobra – w lapidarny sposób określają jej osobowość.

Bohaterska kobieta, ofiarna lekarka, niestrudzona w działaniu, swoim życiem zaświadczyła, co jest najważniejsze. Pokazała, że tych wartości nie może zniszczyć żaden system. O Nich nie można zapomnieć. Czytaj dalej „Zofia Adamska 1910-1949”

Wspomnienie o Annie Puchajda (1926-2022) z domu Żelechowskiej, więźniarce KL Ravensbrück – splecione wojenne losy rodziców i córek.

Dnia 11 grudnia 2022 r., ukończywszy 96 lat, odeszła do Pana Anna Paulina, Bronisława Puchajda z domu Żelechowska, ur. 20 kwietnia 1926 r. w Krakowie, córka Andrzeja i Józefy z d. Nowosielska, harcerka, uczestniczka Powstania Warszawskiego, więźniarka KL Ravensbrück. Czytaj dalej „Anna Puchajda (1926-2022)”

Splecione wojenne losy trzech sióstr: Stefanii, Kazimiery i Wiktorii Grabowskich. Jako
więźniarki polityczne 8.10.1944 roku sondertransportem warszawskim nr 103 trafiły do
największego w III Rzeszy niemieckiego obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbrück.

Pamięć o Nich nie zaginie – odkrywamy wojenne losy kolejnych kobiet, patriotek, byłych więźniarek KL Ravensbrück.

Czytaj dalej „SIOSTRY GRABOWSKIE – LOSY WOJENNE – WARSZAWA – RAVENSBRÜCK – SZWECJA – WARSZAWA”

Urodzona w Radomiu, od 1941 konspiracja (Związek Odwetu), kurierka na terenach kielecczyzny i Warszawy, aresztowana przez Gestapo w 1942, więziona w Radomiu, wywieziona 20.06.1942 r. transportem radomskim do KL Ravensbrück jako więzień polityczny (nr obozowy 12032), w obozie niewolnicza praca, ofiara eksperymentów pseudomedycznych, udział w samopomocy, przekazywanie informacji z obozu męskiego, udział w uratowaniu sztandaru XIII Drużyny Harcerek im Zofii Wocalewskiej (XIII Drużyna Żeńska Warszawskiego Oddziału Harcerstwa Polskiego), opuszczenie obozu w kolumnie ewakuacyjnej 3.05.1945. Czytaj dalej „Maria Boniecka de domo Marianna Jastrzębska 1922- 2001”

Mineło 76 lat od zakończenia II wojny światowej – Rodziny ciągle szukają swoich zaginionych krewnych infromacji o losach uwięzionych w obozach koncentracyjnych

 Zwróciła się do Stowarzyszenia Pani Renata Nowak z Rzeszowa, wnuczka Stanisławy Nowak, która poszukuje wojennych i powojennych śladów swoich krewnych: Danieli, córki,  Stanisławy oraz jej syna Mieczysława. Nie znane są powojenne losy Danieli i Mieczysława. Pani Renata ma ciągle nadzieję, że Mieczysław żyje i kiedyś jeszcze się spotkają. Czytaj dalej „HISTORIA RODZINY NOWAKÓW STANISŁAWY, DANIELI i MIECZYSŁAWA”

Wojenne losy

Myslenice-Płaszów-Montelupich-Ravensbrück-Buchenwald komando Magdeburg

Alojza Wygona z domu Boratyn ur. 30 września 1920 r. w Myślenicach, córka Marii i Ignacego.
Była żoną Czesława Wygony, mieszkali w Myślenice na ul. Bysińskiej 41. Oboje działali w konspiracji przeciw okupantowi niemieckiemu. Mąż został  rozstrzelany 27 maja 1944 w Krakowie przy ulicy Botanicznej (róg ulic Botanicznej i Lubicz). Alojza została aresztowana przez Gestapo 15 lipca 1944 r. w Krakowie przy ul. Gródek. Po aresztowaniu została umieszczona w obozie w Płaszowie, a następnie w więzieniu Montelupich w Krakowie. Czytaj dalej „ALOJZA WYGONA 1920-1998”

Maria Borzęcka PRZEŻYĆ RAVENSBRUECK

Będzie to opowieść o czterech kobietach, które los zetknął ze sobą najpierw w Opatowie, a później rzucił daleko od ojczyzny, gdzie razem przeżyły 5 lat w obozie niemieckim w Ravensbrueck. Czytaj dalej „Więźniarki z Opatowa: Zofia Adamska, Elżbieta Rydzewska-Kotarska, Bronisława i Helena Techman”

Do KL Ravensbrück w latach 1940-1945 z różnych miast Polski wyruszały transporty kobiet, dziewczyn. W większości były to więźniarki polityczne, aresztowane przez Gestapo za działalność konspiracyjną. 12 września 1940 i 1941 roku wyruszyły do KL Ravensbrück dwa sondertransporty kobiet z przejściowego więzienia tarnowskiego. W pierwszym (1940) było 59 kobiet, w drugim 119 (127 wg „Harcerki z Ravensbrück” Anny Kwiatkowskiej-Biedy). Pochodziły z Tarnowa i z innych rejonów Polski.

W drugim sondertransporcie była Zofia Rysiówna, wielka polska aktorka teatralna i filmowa. Jedna z największych tragiczek polskiej sceny. Dama Polskiej sceny.

 

Czytaj dalej „Zofia Rysiówna (1920-2003)”

Była więźniarką KL Ravensbrück (nr obozowy 29334). We wrześniu 1939 roku miała 15 lat, zdążyła skończyć szkołę podstawową w Płońsku, gdzie się urodziła i mieszkała z rodziną. Pracowała w piekarni swojej siostry. Chleb sprzedawano na kartki, niektórzy mieszkańcy ich nie mieli, innym przydział nie wystarczał – prosili o chleb. I ten chleb był im sprzedawany bez kartek przez siostrę, ale 20 lutego 1943 r. Pani Czesława też sprzedała chleb bez kartek. „…Przyszła do piekarni i prosiła, żeby sprzedać jej chleb, bo ma syna na przymusowych robotach w Niemczech i że tam chłopcy są głodni. Nam nie wolno było sprzedawać bez kartek, ale czy w takiej sytuacji można komuś odmówić?…” Czytaj dalej „Czesława Stawiska z domu Rutkowska 1925-2021”

Olimpia pochodziła z Kresów. Urodzona w Smorgoniach – dzisiaj miasto na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, stolica rejonu smorgońskiego, położone na historycznej Wileńszczyźnie. Ojciec Jan Królikowski miał (prawdopodobnie) 9 dzieci: wszyscy synowie zostali zabici przez Stalina, W Smorgoniach zostały tylko córki, część z nich wyjechała do Ameryki. Olimpia uczęszczała do szkoły powszechnej w Smorgoniach. Rodzinna przekazała jej wiedzę na temat ziołolecznictwa. W czasie wojny polsko-rosyjskiej była pielęgniarką w szpitalu na Kresach.

Czytaj dalej „Rodzina Królikowskich: Olimpia Pleskacz z domu Królikowska”

31 sierpnia Warszawa Stare Miasto 31.08.1944 r. wraz z córką Heleną Sobótka, zabrana z domu ul. Freta 40 pieszo z ludnością cywilną, przez Wytwórnię Papierów Wartościowych ul. Sanguszki 1, kościół św. Wojciecha Wola, do obozu przejściowego w Pruszkowie Dulag 121. Stamtąd zabrana pociągiem do niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück. Jechały pociągiem wagonami bydlęcymi, przyjechały wieczorem, całą noc rejestrowanie, rano naga łaźnia (zabrane wszystkie własności).
4 września 1944 r. KL Ravensbrück Nr. obozowy 63 442 Wraz z córką Helena Sobótka więzień Nr. obozowy 63 440. Podtrzymywała współwięźniarki na duchu wymyślając cykliczne doniesienia z frontu o rychłym zakończeniu wojny. W ten sposób uratowała Helenę Sobótka i Stanisławę Marczuk przed desperackim „pójściem na druty”.

Czytaj dalej „Rodzina Królikowskich: Marianna Sobótka z domu Ekner”

Helena, Janina Sobótka urodzona w Warszawie 6 maja 1925 roku. Córka Franciszka i marianny Sobótka. Ojciec Franciszek Sobótka pracował w rodzinnej piekarni na Starym mieście. matka marianna Sobótka zajmowała się domem i dorabiała krawiectwem (Szyła również koszule wojskowe). Utalentowana muzycznie. Śpiewała solówki w kościele Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny. Czytaj dalej „Rodzina Królikowskich: Helena Janina Sobótka zd. Sobótka”

Więźniarkami niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbück były trzy kobiety związane z dwiema różnymi rodzinami Królikowskich; Helena J. Królikowska de domo Sobótka i jej matka Marianna Sobótka de domo Ekner – rodzina Królikowskich z Kilecczyzny oraz Olimpia Pleskacz de domo Królikowska – rodzina Królikowskich z kresów wschodnich Polski. Rodziny te spotkały się w trzecim pokoleniu poprzez małżeństwo córki Heleny J, Królikowskiej – Hanny i wnuka Olimpii Pleskacz – Marka. Historia rodzin Królikowskich jest dramatyczna. W czasie II wojny światowej, jej członkowie z linii męskiej również przechodzili przez niemieckie obozy koncentracyjne; KL Auschwitz oraz KL Buchenwald. Biogramy opracowała i udostępniła Hanna Krulikowska (ps. Haska), córka Heleny J. Królikowskiej de domo Sobótka, wnuczka Marianny Sobótki de domo Ekner, byłych więźniarek KL Ravensbrück. Czytaj dalej „Rodziny Królikowskich”

Wspólnota Obozowa Ravensbrück/Freundeskreis e.V. wydała broszurę w j. polskim pt.: ”Polki w Ravensbrück szkice biograficzne na temat różnorodności historii prześladowań oraz przeżytych doświadczeń”, w której zostało przedstawione 11 świadectw byłych więźniarek KL Ravensbrück, obywatelek Polski głównie wyznania mojżeszowego oraz z grupy etnicznej Romów. Czytaj dalej „11 ŚWIADECTW”

….Przychodzimy, odchodzimy
leciuteńko na paluszkach……

 Urodziła się 15 stycznia 1922 r. w Grudziądzu. Rodzicami byli Wincenty i Katarzyna z domu Gawin. Miejskie Gimnazjum Koedukacyjne im. Heliodora Święcickiego w Międzychodzie ukończyła przed II wojną światową. Z matką oraz siostrami  Kasią i Jadwigą przebywała w miejscowości Brody k/Lwowa, gdzie trafiły we wrześniu 1939 r. razem z oddziałem Wojska Polskiego, uciekając przed Niemcami. Czytaj dalej „Zofia Maria Kluska-Raczyńska 1922-2020”