Rodzina Więźniarek Niemieckiego Obozu Koncentracyjnego Ravensbrück
Stowarzyszenie Rodzina Więźniarek Niemieckiego Obozu Koncentracyjnego Ravensbrück
Zespół merytoryczny projektu, opracowanie redakcyjne: Barbara Oratowska, Agnieszka Zachaj, Konrad Kufel
Wydawca: Muzeum Narodowe w Lublinie, Lublin, 2025
Tematem wciąż niewystarczająco zbadanym jest historia powrotów więźniarek i więźniów z niemieckich obozów koncentracyjnych znajdujących się na terytorium III Rzeszy. Na wystawie prezentujemy trzydzieści pięć biogramów więźniarek, osiemnaście relacji ocalałych oraz cztery wspomnienia bliskich.
Fragment wstępu: 22 maja 1983 roku podczas dwudziestej ósmej pielgrzymki do Częstochowy w Kaplicy Cudownego Obrazu na ręce kustosza śp. Józefa Kantor przekazała wielki dar Matce Najświętszej – „Kronikę Wdzięczności, ujętą we wspomnieniach byłych więźniarek obozu koncentracyjnego w Ravensbrück, dotyczącą nadzwyczajnej, a czasem cudownej opieki Maryi”. Kronika zawiera świadectwa 103 sióstr obozowych…
„Zapiski” są fascynującym dokumentem minionego czasu i ludzi: przyjaciół, rodziny, znajomych, których portrety autorka kreśli z prawdziwie literackim zacięciem… Jednak z całą pewnością możemy powiedzieć, że głównym tematem „Zapisków” jest miłość. Miłość do narzeczonego, rodziny, do przyrody, miłość bliźniego, ale również miłość nieprzyjaciół i w końcu miłość najważniejsza w jej życiu – Bóg… Na kartach „Zapisków” obserwować możemy nie tylko duchowe dojrzewanie Natalii, ale również odkrywanie przez nią własnej drogi życiowej… Była duchową maksymalistką, przekonaną o tym, że celem, do którego powinien zmierzać każdy chrześcijanin, jest świętość” . Katarzyna Sokołowska, Maksymalistka, „Więź” 2017, nr 3.
Women’s Resistance in the Ravensbrück Concentration Camp (pol. Kobiecy ruch oporu w obozie koncentracyjnym Ravensbrück). Katalog towarzyszący odsłonięciu pomnika dedykowanego więźniarkom różnych narodowości działającym w ruchu oporu w obozie. Odsłonięcie pomnika przed murem obozowym w Ravensbrück, 3 maja 2025. Wdany przez Andrea Genest, Jeanette Toussaint Johannes Tuchel, 2025 Czytaj dalej „Kobiecy ruch oporu w obozie koncentracyjnym Ravensbrück”
Pani Marta Szymańska, podharcmistrzyni, członek Zarządu Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Szarych Szeregów, sekretarz Komisji Historycznej ZHP, członkini naszego Stowarzyszenia, autorka licznych artykułów w Krakowskim Roczniku Historii Harcerstwa, wydawanym przez Zarząd Okręgu Małopolskiego Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej, ofiarowała naszemu Stowarzyszeniu kilka tomów tego wydawnictwa zawierającego ciekawe artykuły dotyczące tematyki KL Ravenmsbrück. Jesteśmy bardzo wdzięczni i dziękujemy Pani Marcie Szymańskiej za ten dar.
Czytaj dalej „Artykuły z Krakowskiego Rocznika historii Harcerstwa dotyczące KL Ravensbruck”
Tytuł: Boschi cantate per me” „Lasy śpiewają dla mnie” – antologia poezji lagrowej Kobiet Ravensbrück; oryginalne teksty źródłowe z esejem o historii Ravensbrück; 410 stron
To ważna pozycja w historii niemieckiego obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbrück – niezależnie od narodowości, wyznania, więźniarki szukały sensu życia w tak dramatycznych warunkach – nie poddawały się, nie dawały się zniszczyć, zachowywały godność, starały się wytrwać, pomagać innym, przeżyć – w tym pomagała poezja, wiara, sztuka, nauka. Bo w czeluściach nocy obozowej, jako formę oporu, zorganizowały tajne nauczanie, drużyny harcerskie, życie artystyczne i religijne, pisały wiersze.
Młode pokolenie powinno czerpać z Ich postaw przykład. Czytaj dalej „„Lasy śpiewają dla mnie” – antologia poezji lagrowej Kobiet Ravensbrück”
Ravensbrück – niemiecki, koncentracyjny obóz dla kobiet działający od 1939-1945 r.
Książka jest wywiadem jaki Autorka przeprowadziła z byłą więźniarką obozu, Joanną Muszkowską-Penson (nr obozowy 7804, transport Warszawa-Pawiak 23.IX.1941), lekarką, która tego wywiadu udzieliła w wieku 101 lat (zmarła przed wydaniem książki) i z Bogną Neumann, córką byłej więźniarki obozu Ravensbrück, wybitnej polskiej malarki i graficzki, Marii Hiszpańskiej-Neumann (nr obozowy 10219, transport Radom-Kielce-Częstochowa 10.04.1942). Świadek i „pośredni” świadek, czyli drugie pokolenie wspominają/opowiadają, z różnej perspektywy, o obozie. Czytaj dalej „Magdalena Olejnik. „10219, stań do wspomnień” , wydawnictwo: Szelest, 2023”
Unikatowa publikacja w wyjątkowym edytorskim wydaniu „Drogi Pielgrzymie” MODLITEWNIK Z KL RAVENSBRÜCK w opracowaniu Barbary Oratowskiej i Aleksandra Wójtowicza, wydany w j. polskim i angielskim przez Muzeum Narodowe w Lublinie w 2024. Czytaj dalej „„Drogi Pielgrzymie” MODLITEWNIK Z KL RAVENSBRÜCK w opracowaniu Barbary Oratowskiej i Aleksandra Wójtowicza”
W artykule Jarosława R. Marczewskiego opublikowanym w Przeglądzie Nauk Historycznych R. XXIII, NR 1 (2024) zawarte są informacje dotyczące biskupa Władysława Gorala, jednego ze 108 beatyfikowanych polskich męczenników II wojny światowej. Czytaj dalej „Sachsenhausen czy Ravensbrück? Nowe źródła i możliwości interpretacyjne dotyczące okoliczności śmierci bł. bp. Władysława Gorala (1898–1945)”
Rocznik Tarnowski (2017-2018/22-23; str.: 32-87) Czytaj dalej „Opracowanie Marii Żychowskiej pt.: „TARNOWIANKI W RAVENSBRUCK””
Nowa broszura wydana w 2022 r. przez Wspólnotę Byłych Więźniarek Obozu w Ravensbrück/Koło Przyjaciół. Autorką jest Franziska Bruder. Broszura jest dedykowana Józefie Kęszyckiej, byłej więźniarce KL Ravensbrück, polskiej bojowniczce ruchu oporu, która została deportowana do obozu 23 września 1941 r. z warszawskiego więzienia na Pawiaku. Czytaj dalej „Józefa (Józka) Keszycka (1920-1942)”
Nigdy nie przyszło jej do głowy, aby zapytać ojca, jak wyglądało jego życie, zanim ona przyszła na świat. Hitler zabijał Żydów, a jej rodzice nie byli Żydami. Więcej o tym nie myślała. Historia, ta potworna historia, jeszcze nigdy nie zastukała tak głośno do drzwi ich domu.
Czytaj dalej „Króliki z Ravensbrück Anna Ellory Wydawnictwo: Prószyński i S-ka”
Miałam duże wątpliwości rozpoczynając czytanie książki – czy warto 386 stron poświęcić niemieckiej nadzorczyni niemieckich obozów koncentracyjnych, Johannie Langefeld? Czy uprawniony jest tytuł, bez wzięcia w cudzysłów, „Nasza” Pani z Ravensbrück? Bo przecież słowo „nasza” jest pozytywnym określeniem osoby. Nasze były więźniarki a nie niemiecka służba więzienna. Czy wszystkie Więźniarki KL Ravensbrück zgodziłyby się z takim określeniem nadzorczyni niemieckich obozów koncentracyjnych? Czytaj dalej „Refleksje po przeczytaniu książki Nasza Pani z Ravensbrück . Historia Johanny Langefeld. Autorstwa Marty Grzywacz, wydanej przez Grupę Wydawniczą Foksal Sp. Z.O.O. 2020.”
Irena Lachowska-Kurowska była więźniarką (więzień polityczny) KL Ravensbrück (nr obozowy 3 352). Przeżyła w tych nieludzkich warunkach 5 lat. 25 kwietnia 1945 r. doczekała wyzwolenia z obozu w ramach zorganizowanej akcji humanitarnej tzw. Białe Autobusy poprowadzonej przez hrabiego Folke Bernadotte (bratanka króla Szwecji Gustawa V). Czytaj dalej „„W szponach nadludzi” Irena Lachowska-Kurowska, Archiwum Państwowe w Warszawie oddział w Pułtusku, Pułtusk, 2022”
Blizny. Prawdziwa historia „królików z Ravensbrück” to rzecz o nazistowskim okrucieństwie, sile przetrwania i odwadze kobiet – młodych polskich działaczek ruchu oporu, poddanych wyniszczającym eksperymentom pseudomedycznym w obozie koncentracyjnym nad jeziorem Schwedt. To także historia kobiecego buntu i wzajemnej solidarności więźniarek różnych krajów, opowieść o lekarzach w służbie Hitlera i pewnej amerykańskiej filantropce, która postanowiła pomóc ofiarom eksperymentów w leczeniu ich blizn na ciele i duszy. Czytaj dalej „„Blizny” Prawdziwa historia „królików” z Ravensbruck Marta Grzywacz, Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2022”
Książka o polskich Ofiarach pseudomedycznych eksperymentów
Zakupiłam nową publikację autorstwa Barbary Oratowskiej, która jest dyrektorem muzeum martyrologii „Pod Zegarem” w Lublinie. Znam osobiście panią Oratowską i wiem, że od wielu lat prowadzi działalność edukacyjną dotyczącą obozu Ravensbrück. Poznałam ją zresztą w trakcie wspólnego wyjazdu do miejsca pamięci Ravensbrück przy okazji projektu IPN „O tym nie można zapomnieć…”. Najnowsza książka „Dziewczęta w KL Ravensbrück” dotyczy historii 74 Polek, więźniarek tego obozu, które były operowane doświadczalnie przez niemieckich lekarzy na terenie samego obozu. Czytaj dalej „„Dziewczęta w KL Ravensbrück” (polsko-angielski tekst) Barbara Oratowska, Muzeum Narodowe w Lublinie, Lublin, 2021”
P 5068 to numer nadany autorce w niemieckim obozie koncentracyjnym Ravensbrück, w którym przeżyła blisko pięć strasznych lat. Owocem tych traumatycznych doświadczeń są jej wspomnienia z tamtych lat. Zamknięte za drutami obozu mikrospołeczeństwo, jako przeciwwagę brutalnej rzeczywistości, tworzy własne prawa niemające odpowiednika w normalnym życiu. Wanda Dobaczewska, właściwie Wanda Niedziałkowska-Dobaczewska, była pisarką, poetką, publicystką, autorką sztuk dla teatrów kukiełkowych oraz animatorką kultury. Czytaj dalej „„Ravensbrück. Społeczeństwo nie z tej ziemi” Wanda Dobaczewska, Mireki Andrzej Mirecki, Warszawa, 2021”
W okresie od 1 sierpnia 1942 roku do 16 sierpnia 1943 roku w obozie koncentracyjnym Ravensbrück lekarze hitlerowscy dokonali doświadczalnych operacji nóg na siedemdziesięciu czterech Polkach, więźniarkach politycznych, kobietach zdrowych i młodych. Były to operacje mające na celu wywołanie zakażenia i wypróbowanie leczenia go sulfonamidami, operacje mięśniowe, kostne i nerwowe, których celem były badania nad regeneracją i transplantacją kości i tkanki. Czytaj dalej „„Nazywali nas królikami z Ravensbrück” praca zbiorowa, Mireki Andrzej Mirecki, Warszawa, 2021”
Ewelina Małachowska, Józefa Kantor, Warszawa 2021, 40 s., ISBN 978-83-8229-337-1 (druk), ISBN 978-83-8229-338-8 (pdf) Czytaj dalej „Nowa publikacja edukacyjna i popularnonaukowa dedykowana Józefie Kantor”