Kraków 01.10.2025 r.
Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia
w okresie od października 2024 do października 2025
dla Międzynarodowego Komitetu Ravensbrück
Stowarzyszenie aktualnie zrzesza 89 członków, wśród których są więźniarki (Barbara Piotrowska, Ewa Żelechowska-Stolzman), dzieci, wnuki więźniarek, nauczyciele, osoby zainteresowane historią niemieckich obozów koncentracyjnych i upamiętnianiem. W okresie 2024-2025 zostało przyjętych 20 nowych członków.
Aktywna działalność Stowarzyszenia została doceniona: Maria Lorens, wiceprezes Stowarzyszenia została uhonorowana w grudniu 2024 r. prestiżową nagrodą IPN „Świadek Historii”; w listopadzie 2025 r. Stowarzyszeniu będzie wręczana nagroda IPN „Świadek Historii”.
Stowarzyszenie realizuje założone cele, z których nadrzędnymi są:
- Upamiętnianie – uczestniczenie w wydarzeniach związanych z KL Ravensbrück w Polsce i w Niemczech, organizowanie/współorganizowanie wyjazdów na uroczystości rocznicowe oswobodzenia obozu, konkursów, koncertów, warsztatów, sympozjów, wystaw, audycji radiowych, filmów, tworzeniu publikacji, archiwizowaniu życiorysów więźniarek przekazywanych przez rodziny (https://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/category/swiadectwa/), kontynuowaniu tradycji kwietniowych mszy św. na Jasnej Górze w Częstochowie w intencji więźniarek, zapoczątkowanej w 1946 roku przez Józefę Kantor w podziękowaniu za przeżycie i powrót do Polski z obozu. Na 80. rocznicę oswobodzenia obozu w maju 2025 r., z inicjatywy Stowarzyszenia została poświęcona i odsłonięta na obozowym murze figurka Matki Boskiej z dzieciątkiem jako upamiętnienie kultu więźniarek dla Matki Boskiej i wiary w Jej pomoc w przeżyciu. Przedstawianie wniosków do odpowiednich instytucji państwowych o uhonorowanie żyjących więźniarek (2025 r. wniosek dla Ewy Żelechowskiej-Stolzman o nagrodę „Świadek Historii”. Stowarzyszenie odpowiada na liczne maile od rodzin byłych więźniarek obozu, których członkowie, często trzecie pokolenie, poszukują informacji o swoich krewnych. Ważną pomoc w odtwarzaniu wojennych historii udziela stowarzyszeniu Paweł Woźniak z Berlina. Członkowie Stowarzyszenia dbają również o mogiły byłych więźniarek na cmentarzach w różnych rejonach Polski.
- Wspomaganie żyjących więźniarek – we współpracy z Fundacją „Wiarus” reprezentowaną przez mec. Andrzeja Sikorę, udzielającą finansowej pomocy byłym kombatantom, wspiera więźniarki w potrzebie.
- Współpraca z krajowymi i zagranicznymi instytucjami – Instytutem Pamięci Narodowej, Urzędem do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, z urzędami marszałkowskimi, wojewódzkimi, z polskimi i zagranicznymi stowarzyszeniami i fundacjami, z Warszawskim Klubem Ravensbrück, Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem”, z Miejscem Pamięci i Przestrogi Ravensbrück, Arolsen Archives, Polskim Instytutem Źródłowym w Lund, z Międzynarodowym Komitetem Ravensbrück. Uczestniczenie w uroczystościach-spotkaniach organizowanych przez ww. instytucje, szczególnie IPN, Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem”, z Miejscem Pamięci i Przestrogi Ravensbrück, Fundacją bł. Natalii Tułasiewicz.
- Edukacja historyczna – współpracuje ze szkołami podstawowymi, ponadpodstawowymi, drużynami harcerskimi organizując tzw. żywe lekcje historii w szkołach i na terenie dawnego obozu w Ravensbrück, ogólnopolskie konkursy recytatorskie „W kręgu poezji i prozy lagrowej więźniarek KL Ravensbrück” (objęte patronatem honorowym Pierwszej Damy RP, Agaty Kornhauser-Dudy, organizator, Maria Lorens, wiceprezes Stowarzyszenia, Katowicki oddział IPN), Recytatorsko-Krasomówczy „W kręgu poezji Grażyny Chrostowskiej, lubelskiej przedstawicielki pokolenia Kolumbów” (organizator, Barbara Oratowska, wiceprezes Stowarzyszenia), obejmuje patronatem konkursy: Historyczno-Literacki „Polskie Więźniarki w KL Ravensbrück”, „Tak jak ptaki na wolności” – harcerze w obliczu II wojny światowej, „W podziękowaniu za świadectwo życia bł. Natalii Tułasiewicz”, włącza uczniów, harcerzy w cykliczne, coroczne koncerty „Siła Miłości” w reżyserii Andrzeja Roga, krakowskiego artysty, oparte na poezji więźniarek KL Ravensbrück. Stowarzyszenie aktualizuje bibliografię dotyczącą KL Ravensbrück (https://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/category/bibliografia/), archiwizuje nagrania, zakupuje nagrania radiowe dotyczące obozu). Członkowie Stowarzyszenia udzielają wywiadów, uczestniczą w nagraniach radiowych, publikują artykuły w różnych periodykach na temat KL Ravensbrück (https://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/category/materialy-audio-wideo/).
Wydarzenia, w których Stowarzyszenie uczestniczy jako partner, organizator, współorganizator w 2024/2025 są zarejestrowane na stronie Stowarzyszenia: https://www.rodzinaravensbruck.pl/ jak również w mediach społecznościowych: Instagram i facebook.
.
Szczegółowy wykaz działalności Stowarzyszenia w okresie od października 2024 do października 2025
Rok 2024
Październik
EDUKACJA: Gala finałowa VIII edycji Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorsko-Krasomówczego „W kręgu poezji Grażyny Chrostowskiej, lubelskiej przedstawicielki pokolenia Kolumbów, Lublin
Listopad
EDUKACJA: Żywa Lekcja Historii „Kobiety z Ravensbrück – Wspomnienia” dla uczniów klas maturalnych i niższych licealnych, nauczycieli z Zespołu Szkół Innowacyjnych w Jarosławiu
Grudzień
– UHONOROWANIE: Maria Lorens, za swoją działalność została uhonorowana prestiżową nagrodą Instytutu Pamięci Narodowej „Świadek Historii” – wiceprezes Stowarzyszenia, organizatorka Ogólnopolskich Konkursów „W kręgu poezji i prozy lagrowej więźniarek KL Ravensbrück”, edukatorka prowadząca „żywe” lekcje historii dla uczniów w szkołach i na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück, udzielająca wywiadów radiowych, dla Instytut Pileckiego, autorka publikacji dedykowanych więźniarkom KL Ravensbrück
– EDUKACJA: Warsztaty edukacyjne „FKL Ravensbrück: Historia i piętno” zorganizowane przez Krakowski oddział IPN we współpracy ze Stowarzyszeniem „Rodzina Więźniarek Niemieckiego Obozu Koncentracyjnego Ravensbrück” w Krakowie.
Rok 2025
Styczeń
– EDUKACJA: Wykład i udział w dyskusji nt. Ravensbruck, niemiecki, koncentracyjny obóz dla kobiet – polskie więźniarki polityczne, VIII 1944 do iv 1945 – Więźniarki i dzieci przewiezione z Powstania Warszawskiego, ewakuacji Auschwitz, konspiracja w lagrze, Uniwersytetu III wieku w Rudzie Śląskiej.
LUTY
– EDUKACJA: Wykład i udział w dyskusji nt. Ravensbruck dla Śląskiego Teatru Impresyjnego działającego przy MCK w Rudzie Śląskiej
Marzec:
– EDUKACJA: Płomień Ducha – wiara i nauczanie bł. Natalii Tułasiewicz, więźniarki KL Ravensbrück, prelekcja o KL Ravensbrück w szkole podstawowej ss. Urszulanek w Krakowie
Kwiecień
– EDUKACJA: Finał VI edycji Ogólnopolskiego Konkursu Plastycznego „W kręgu poezji i prozy lagrowej więźniarek KL Ravensbrück”, Limanowa
– EDUKACJA: Gala finałowa VI Dolnośląskiego Konkursu Poetyckiego „W podziękowaniu za świadectwo życia bł. Natalii Tułasiewicz”.
– EDUKACJA: Gala Finałowa XI edycji ogólnopolskiego konkursu recytatorskiego „W kręgu poezji i prozy lagrowej więźniarek KL Ravensbrück”, Ruda Śląska
– EDUKACJA: XV Diecezjalny Kongres Nauczycieli w Rzeszowie – szerzenie kultu bł. Natalii Tułasiewicz jako Patronki polskich nauczycieli, prelekcje o bł. Natalii Tułasiewicz, więźniarce zamordowanej w KL Ravensbrück i o KL Ravensbrück.
– EDUKACJA: Polki i Polacy więzieni w niemieckich obozach koncentracyjnych na terenie III Rzeszy niemieckiej w czasie II wojny światowej – IPN i Stowarzyszenie, wykłady – spotkanie otwarte Nowy Sącz
– https://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2025/04/13/zaproszenie-7/#more-4972
– EDUKACJA: Sympozjum „Transgeneracyjny przekaz traumy”, Warszawa Muzeum Niepodległości
https://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2025/03/31/zaproszenie-na-seminarium/#more-4963
-UPAMIĘTNIANIE: Uroczystości upamiętniające 80. rocznicę wyzwolenia KL Ravensbrück – Cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie 28 kwietnia 2025
-UPAMIĘTNIANIE: Msza św. na Jasnej Górze w Częstochowie w intencji więźniarek Niemieckiego Obozu Koncentracyjnego Ravensbrück w 80.rocznicę wyzwolenia obozu
-UPAMIĘTNIANIE: Udział w dyskusji nad modernizacją/renowacją polskiej celi w bunkrze na terenie dawnego obozu Ravensbrück, Centrala IPN, Warszawa
MAJ
-UPAMIĘTNIANIE: Uroczystości w Ravensbrück w 80. rocznicę wyzwolenia byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego w Ravensbrück, wyjazd zorganizowany przez Stowarzyszenie 2-4 maja, Grüneberg-Fürstenberg-Ravensbrück-Neubrandenburg; poetycko muzyczny spektakl oparty na poezji więźniarek; udział w Forum pokoleń
– UPAMIĘTNIENIE-EDUKACJA: Wyjazd finalistów konkursu „W kręgu poezji i prozy lagrowej więźniarek KL Ravensbrück i ich opiekunów do Ravensbruck – zakończenie projektu edukacyjnego
– UPAMIĘTNIENIE-EDUKACJA: Wernisaż wystawy „Powroty do Domu” Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem”, Lublin – różne drogi powrotu do domu więźniarek KL Ravensbruck
https://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2025/06/03/lublin-muzeum-martyrologii-pod-zegarem/
– UPAMIĘTNIENIE-EDUKACJA: Sympozjum popularyzatorskie dedykowane Natalii Tułasiewicz w 80. rocznicę śmierci bł. Natalii w obozie koncentracyjnym Ravensbrück w Sejmie RP; wykład pt. Nauczanie, sztuka i religia w obozie KL Ravensbrück.
– EDUKACJA: Żywa lekcja historii dla uczniów szkoły podstawowej nr 10 w Krakowie przy ulicy Ks. Blachnickiego w ramach cyklu „Spotkania z ciekawymi ludźmi” – KL Ravensbrück
CZERWIEC
– EDUKACJA: „Polacy w niemieckich obozach koncentracyjnych” spotkanie otwarte Mielec
– EDUKACJA: Żywa lekcja historii w II liceum ogólnokształcącym im. Marii Konopnickiej w Nowym Sączu
– EDUKACJA: Żywa lekcja historii dla młodzieży klas VIII w dwóch szkołach podstawowych w Rudzie Śląskiej w ramach realizacji projektu związanego z wznowieniem książki Ravensbrujck. Kobiecy obóz koncentracyjny Wandy Kiedrzyńskiej
– UPAMIĘTNIENIE: Udział w uroczystości: Pamiątki rodziny Augustynowiczów po renowacji w Muzeum Samorządowym Ziemi Strzyżowskiej im. Zygmunta Leśniaka, Strzyżów
– UPAMIĘTNIENIE: Udział w dyskusji nad modernizacją/renowacją polskiej celi w bunkrze na terenie dawnego obozu Ravensbrück, spotkanie online z pracownikami IPN i zaproszonymi gośćmi
LIPIEC
– UPAMIĘTNIENIE: Uczestniczenie w obchodach 81. rocznicy likwidacji niemieckiego więzienia na Zamku w Lublinie, Muzeum Narodowe w Lublinie
SIERPI EŃ
– EDUKACJA: Udział w spotkaniu i dyskusji online zorganizowanej przez Memorial Ravensbrück: “Talk and discussion with Dr. Martin Auerbach, former clinical director of AMCHA Israel; Presentation: “‘Knowing and not knowing’ – The difficulty of recognising traumatic events”
Wrzesień
– EDUKACJA: Uczestniczenie w finale Ogólnopolskiego Konkursu Historyczno-Literackiego „Polskie więźniarki w Ravensbrück w Krakowie; żywa lekcja historii dla finalistów o KL Ravensbrück, organizator Szkoła w Pińczycach
https://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2025/09/06/zaproszenie-8/
– UPAMIĘTNIENIE/EDUKACJA: Seans filmu „Triumf Serca” o Świętym Maksymilianie Kolbe; żywa lekcja historii dla uczniów tarnowskich szkól ponadpodstawowych o KL Ravensbrück, Centrum Sztuki Mościce-Tarnów
https://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2025/09/18/zaproszenie-do-centrum-sztuki-moscice/
PAŹDZIERNIK – planowane
– EDUKACJA: Udział w finale IX Edycji Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorsko-Krasomówczego „W kręgu poezji Grażyny Chrostowskiej, lubelskiej przedstawicielki pokolenia Kolumbów”, spotkanie finalistów z drugim pokoleniem więźniarek w Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem” na wystawie „Powroty do domu”.
– EDUKACJA: Żywe lekcje historii dla uczniów dwóch nowosądeckich liceów, współpraca z Krakowskim oddziałem IPN, Nowy Sącz
– EDUKACJA: Wykład „Światło w ciemności w KL Ravensbrück – harcerstwo, tajne nauczanie, wiara, sztuka” dla Katolickiego Stowarzyszenia Wychowawców Oddział w Tarnowie
– EDUKACJA: Udział w sympozjum: Wsłuchajmy się w „ Echo ich głosów”. Kobiety ruchu oporu KL Ravensbrück 80. rocznicę wyzwolenia obozu, Wydziału Nauk Pedagogicznych UKSW, Warszawa
Listopad – planowane
– UPAMIĘTNIENIE: Współorganizacja ze Stowarzyszeniem „Prawy Brzeg” koncertu „Siła Miłości” dedykowanego więźniarkom – KL Ravensbrück 80. rocznicę wyzwolenia obozu, Filharmonia im. Karola Szymanowskiego, Kraków
– UPAMIĘTNIENIE: uczestniczenie we mszy św. w intencji śp. dr Wandy Wojtasik-Półtawskiej w bazylice oo. Franciszkanów w Krakowie, udział w spotkaniu wspomnieniowe po mszy św.
– UPAMIĘTNIENIE/EDUKACJA: Współorganizacja z Krakowskim oddziałem IPN sympozjum dedykowanego śp. dr Wandy Wojtasik-Półtawskiej, wykład prokuratora Krzysztofa Bukowskiego IPN Szczecin, delegatura w Koszalinie : eksperymenty pseudomedyczne w KL Ravensbrück
Prof. dr hab. Elżbieta Kuta, prezes
Stowarzyszenie „Rodzina Więźniarek Niemieckiego Obozu Koncentracyjnego Ravensbrück”
31-450 Kraków
- Seniorów Lotnictwa 10/19
e-mail: kontakt@rodzinaravensbruck.pl
Tel.: +48 600 063 366
https://www.rodzinaravensbruck.pl/